De hedendaagse architectuur is dood. Niets meer dan dode materie, die we terug tot leven willen wekken. Wij beschouwen een huis als een levend organisme, waarmee we in verbinding staan.

De eerste taak die je moet vervullen om op een dode plek leven te creëren, is water opvangen. We koppelden de dakgoten af en leidden het regenwater bovenaan in het gebouw op verschillende punten naar binnen. Vanaf hier legt het water, doorheen slaapkamers en leefruimtes, een zo lang mogelijk traject af. Het water stroomt door open goten waar planten in pot water uit tappen. Ook onze opkweekplek maakt deel uit van dit watertraject.

Groene long

Uiteindelijk mondt het regenwater uit in onze ‘groene long’. Dit is een kamer, van het gelijkvloers tot in de nok, beplant met eetbare, luchtzuiverende planten. Bijzondere specerijen, exotisch fruit, medicinale kruiden en paddenstoelen staan in deze indoor jungle met klaterende waterval, vijver, nevel, loopbrug, lianen…

Zelfregulerend systeem van lucht- & drinkwaterzuivering

Deze ruimte doet dienst als kwekerij, traphal, meditatieruimte, lucht-, drinkwaterzuivering en circulaire douche! Inderdaad, hier kunnen we zonder schuldgevoel, ongelimiteerd douchen. De warmte komt gratis van de zon of de massakachel. Het water komt letterlijk zomaar uit de hemel gevallen, wordt gezuiverd door de planten, vervolgens terug opgepompt om dan opnieuw te gebruiken. Eens je aan deze zaligheid gewend bent, wil je nooit meer een snelle douche in een claustrofobische cabine nemen. Het traject eindigt in de kelder. Hier wordt het gezuiverde water ingezameld in een vat van 4000L. Van hieruit wordt het water naar de kraantjes gestuurd. In geval van langdurige droge periodes vullen we onze watervoorraad aan met grondwater. Vanuit de originele gemetste steenput wordt het water opgepompt en via een plantenfilter mee in het watersysteem gebracht. Water brengt leven, ook binnenshuis. De planten kunnen hun dorst lessen, zelfs als wij er niet zijn. Het is een zelfregulerend systeem, grotendeels gebruik makend van de zwaartekracht.

Composteren

De planten halen hun voedingstoffen uit ‘onze aarde’, afkomstig van ons droogtoilet. Onze ‘humanure’ laten we eerst 4 weken thermofiel composteren in een Jora-composter, een geïsoleerde thumbler waar ze in Scandinavië winter en zomer mee composteren. Al vanaf een kleine hoeveelheid materiaal krijg je een thermofiele reactie. Dit systeem is perfect veilig en netjes aanvaardbaar voor de fecofobe goegemeente. Gedurende de daaropvolgende 4 wekenlange afkoelingsperiode raakt het onherkenbare mengsel doorgroeid met inktzwammen. In een volgende stap gaat alles in een standaard plastic compostvat, dat we omgedoopt hebben tot wormenpaleis. Deze beestjes zetten alles om tot een rijke human-myco-vermicompost. Daarna mengen we er extra mineralen door. Wij gebruiken hoofdzakelijk lava en zand, en een kleine hoeveelheid houtas, dolomietsteentjes en perliet…het resultaat is een mooie, luchtige nutriënt-dense potgond boordevol levenslust. Af en toe krijgen de planten wat extra compostthee, afkomstig van ons keukenafval.

Binnenluchtkwaliteit

De planten geven ons voeding en zuivere lucht ‘in return’. Ze zijn onze bioventilatie. We hebben het vaak over de slechte luchtkwaliteit buiten, maar binnen is het meestal nog veel erger gesteld. Vluchtige Organische Stoffen worden uitgestoten door synthetische verven, lijm, behang, meubelstoffen, vezelplaten, computers, printers, TV-schermen,…  en kunnen bij een gebrek aan ventilatie leiden tot het ‘Sick Building Syndrome’. Een schorre keel, verstopte neus, hoofdpijn, ademhalingsproblemen kunnen te wijten zijn aan een slechte luchtkwaliteit in huis. Gewoonlijk wordt een opstapeling van VOS verhinderd door zuivere buitenlucht aan te zuigen en de vervuilde binnenlucht af te voeren. Je kan je natuurlijk wel de vraag stellen in hoeverre de buitenlucht een beter alternatief biedt als je aan een drukke straat woont. Een ander nadeel is dat met dergelijk klassiek ventilatiesysteem steeds warmteverliezen gepaard gaan. In ons Mierennest houden we in de winter alles potdicht. Geen uitwisseling tussen binnen en buiten. De planten zuiveren de lucht van binnenuit. Het afvalproduct van hun fotosynthesereactie is de zuurstof die wij inademen. En ze doen nog meer voor ons. De planten nemen via de bladeren de vervuilde lucht op en ter hoogte van hun wortels breken aërobe bacteriën de VOS uit de lucht af. De schadelijke moleculen worden omgezet naar door de plant opneembare voedingsstoffen.

Daarnaast creëren planten hun ideale luchtvochtigheidsgraad: tussen 30-60% RV. Voor de mens is dit eveneens de meest ideale vochtigheidsgraad…

Planten als magneet voor stof

Ze doen ook aan negatieve ionisatie.  Planten verspreiden negatief geladen deeltjes in de lucht. Deze trekken positief geladen stofdeeltjes aan. Zo ontstaan er clusters die te zwaar zijn om in de lucht te blijven rondzweven. Ook de bladeren zijn negatief geladen en werken als stofmagneet.
Na een tijd wordt de stofaccumulatie zo groot dat de plant niet meer kan ademen. Daarom is het belangrijk dat je de plant af en toe in de regen zet. Wij verhuizen veel van onze planten naar buiten tijdens de zomerperiode. De zon en regen doet hen goed. Ze beginnen dan vaak te bloeien en maken vruchten, die gedurende de winter binnen afrijpen.

Om je bioventilatiesysteem goed te laten functioneren, dien je het zonnetje in huis te halen. Sommige planten kunnen op het donkerste plekje van je huis overleven. Maar het grootste deel doet het toch wel beter in een klare omgeving. Zo veel mogelijk ramen op het zuiden zijn een aanrader. maar ook enkele in de andere windrichtingen. Zo voorkom je scheefgroeien van je planten.
Dakvensters (Velux, Fakro,…) zijn gemakkelijk zelf te plaatsen en kunnen net dat verschil maken tussen survival of overvloed. Polycarbonaatplaten zijn erg goed isolerend en licht en verspreiden een diffuus licht zonder schaduwwerking. Maar gebruik ze niet alleen. Ze filteren bepaalde frequenties weg waardoor je planten minder goed groeien onder 100% polycarbonaat.
De komst van de heliostatische spiegel zou onze huizen in de toekomst wel eens heel wat klaarder kunnen maken.

Uiteraard is bioventilatie geen standaard bouwpakket dat je kan aankopen. Het is een levend systeem, dat met jou, je leefwijze, je woning en omgeving verstrengeld is. Wil je meer info over dit onderwerp? Kom dan naar één van onze opendeurdagen of lezingen over bioventilatie.

Download de Prezi over bioventilatie hier!