Ook dit jaar zetten we de deuren open voor jullie, maar deze keer is het in deWarmeMeente te doen. Je vindt ons op zondag 4/6 in de Keimolenstraat 5 in Moorsel (Aalst). We zijn open van 10u tot 18u.
Meer info:
http://www.velt.nu/ecotuindagen/mier-vzw?from=search
De nieuwe jaarstage speelt zich voornamelijk af in de serre van De Warme Meente. We startten dit kleinschalig lokaal permacultuur-voedselcollectief in het najaar van 2016 op. In De Warme Meente wordt samen getuinierd. We werken er aan de voedselsoevereiniteit van de Faluintjesgemeentes. De serre, onze uitvalsbasis, zal geleidelijk aan uitgroeien tot een ontmoetingsplek waar we samen kunnen koken, eten, spelen en zwemmen.
Inderdaad, je leest het goed: zwemmen! Dankzij de hulp van een grote groep stagiairs, Meenters, serre-eigenaar Jan en schoonzoon Kevin met zijn graafmachine ligt er nu een grote zwemvijver, te midden van de serre. Wat een luxe: een overdekt zwembad van 12m lang én een plodderbadje voor de peuters. In het waterzuiveringssysteem komen eetbare en medicinale waterplanten. De vijver is er niet enkel voor het plezier. Hij doet ook dienst als warmtebatterij. Het water dat stilletjes aan opwarmt, zal deze warmte vasthouden, wat het klimaat in de serre ten goede komt.
Rond de zwemvijver groeven we ‘swales’ of grachten op de hoogtelijnen, om het sproeiwater mooi op het afhellende terrein te houden. Zo kan het in de bodem infiltreren. In de vochtige swales komt een aangepaste moerasbeplanting van oa gember, citroengras, hibiscus,… Voordien stroomde het sproeiwater snel de serre uit en nam het de nutriënten met zich mee.
Achter de swales bouwden we hügelbedden op van herfstbladeren en aarde. Het afstromende water wordt eerst gecapteerd in de swales en vervolgens door de ‘hügelspons’ opgezogen, waar dan op haar beurt de beplanting zal van profiteren.
Er werd een hele reeks moestuinbedjes klaargelegd voor éénjarige groenteteelt, terug volgens de hoogtelijnen. We gaven een aanzet aan de aspergebedden: met z’n allen enkele grachten graven die we vol herfstbladeren stortten. Hier komt de uitgegraven grond terug bovenop. Zo krijgen de aspergekluwens een heerlijk bed van losse, voedselrijke grond.
We hebben samen op een korte tijd heel wat gerealiseerd: een bijzondere start van 2017! Tijdens de volgende jaarstagesessie bouwen we de keuken/ het café van De Warme Meente met een afvalwaterzuivering . Schrijf je nu vlug in!
Een hangaar die een serre werd. En een weide die een voedselbos werd. Nagenoeg de ganse Miercrew zakte in december af naar Stabroek voor een fantastische tweedaagse. Het was voor ieder van ons de gedroomde afsluiter van 2016. Er werd gewerkt, gespeeld, gelachen, gebabbeld, getafeld en gedronken. En koekjes… die waren er in overvloed!
Een tuin met veel potentieel. Er werd door de eigenaar reeds heel wat eetbaars aangeplant. Wij bouwden erop verder. In de met folie afgedekte delen plantten we allerlei lekkers: groot en kleinfruit, noten en stikstofbinders. Zeepplanten werden een handje geholpen en vermeerderd. Weldra is dit stuk weiland een heerlijk voedselbos.
Een hangaar van stalen golfplaten ontsierde de tuin. Je kan het afbreken of het transformeren tot iets nuttigs: een serre bijvoorbeeld. En zo geschiedde. We haalden de golfplaten weg, vulden de bestaande houten structuur aan en hingen een gewapende serrefolie in de plaats. We installeerden een recupdeur, zodat de serre en de schuur erachter in verbinding staan met elkaar.
Vele handen maken licht werk. Omdat we toch met een ganse bende waren, braken we maar meteen de betontegels uit de vloer. We creëerden hügelbedden in de serre met vermolmde boomstronken, takken, bladeren en compost. Meteen een mooie aanzet om nieuw leven te laten ontstaan. Te midden van de serre zal de eigenaar een douche installeren. Dat tropisch regenwoud is binnen handbereik!
Terwijl het buiten bitter koud is en koning Winter twijfelt tussen sneeuw en regen, vinden we voor de finoven de warmte en rust die we nodig hebben. Het uitgelezen moment om wat achterstallig computerwerk in te halen en terug te blikken op enkele projecten die we afgelopen herfst realiseerden.
Op een mooie herfstdag waren we te gast bij Dirk en Frieda, een sympathiek koppel uit Oosterzele. Enkele jaren geleden plaatsten ze een tegelkachel. Daaruit vloeide de bouw van een ruime houtopslag voort. Vervolgens moest op hun tuinberging een groendak komen.
Met een fantastische bende van vrijwilligers en ander ‘gespuis’ gingen we aan de slag. Omdat het zadeldak een behoorlijke helling heeft, bouwden we eerst een raamwerk op het dak om het afschuiven van het substraat te voorkomen. Op termijn, wanneer de planten het substraat flink doorworteld hebben, zal dit raamwerk overbodig blijken. Na het doorgeven van ettelijke honderden- wie weet wel duizenden- emmertjes substraat lag het raamwerk bedolven onder 14cm substraat.
En dan was de tijd van het planten aangebroken. Onder een onverdraagzame notelaar, die juglon afgeeft via zijn bladeren, en in de schaduw van de andere hoogstamfruitbomen, kan je met sedum niet veel doen. Deze vetplanten zijn voornamelijk weggelegd voor daken in de volle zon. We kozen voor een aangepast assortiment van vaste schaduwplanten (zegges, varens,…) en bloembollen.
En zo is, temidden van een grote moestuin en boomgaard, dat enige lapje grijs, ook weer vergroend!
Ze hebben maar een minituintje. Gelukkig zijn er nog daken en gevels om het gebrek aan groen te compenseren. Op hun vernieuwde achterbouw van de keuken was al van in den beginne een groendak voorzien en dan nog liefst een biodivers groendak. Hiervoor klopten de sympathieke eigenaars aan bij Mier.
We gaven hen een ferm biodivers groendak met veel looksoorten en keukenkruiden. Tegen de warmte-accumulerende muur plantten we een vijgenboom. Op de brede dakrand kwamen potten van 25L met sla- en koolsoorten. Volgende zomer staan die waarschijnlijk vol met pepers, tomaten en aubergines. Het regenwater van het hoofdgebouw wordt voortaan opgevangen in een tank op het dak. Via de tank en een simpele buis met wieken worden de potten automatisch bewaterd.
De minituin kreeg extra klimplanten en klimhulpen die een verbinding maken met de pergola en het groendak op de eerste verdieping.
Vroeg of laat is dit huis helemaal overgroeid…
Aalst maakt werk van een fameus stadsbos, van de Gerstjens in Erembodegem tot het Kravaalbos in Meldert. Het heuvelpark is de laatste nieuwe aanwinst: een lapje grond van 15ha. Hier legde de stad het afgelopen jaar een speelheuvel en een amfibiënpoel aan. Een bessensnoephaag en een bijenbos werd aangeplant. Een voormalige paardenstal bouwden ze om tot natuureducatief centrum.
Daar hebben de Mieren toe geslaan. De zuidgevel bekleedden we met een organisch bijenhotel. Dikke boomstronken belandden tegen de warme muur. Samen met de kids en begeleiders van de JNM boorden we gaatjes in de boomstronken: nestgelegenheid voor de solitaire bijtjes. Voedsel vinden ze al in het bijenbos. Vanaf nu hebben ze ook een toevluchtsoord en kunnen ze zich volop vermeerderen.
Wat hebben we genoten van een mooie zomer. We schieten zowaar terug in gang. Het najaar raakt al mooi gevuld met allerlei activiteiten: workshops, tuinprojecten, lezingen en rondleidingen. Check vlug onze agenda. Misschien zit er wel iets bij voor jou.
Het laatste project van het voorjaar vond plaats bij mevrouw GOEDvandoen. Veel klinkers gecombineerd met een metershoge haagbeukhaag en een flinke beuk maakte dat zelfs het beetje gras dat nog restte niet wou groeien. Houdbaar, Wild van Kruiden en Mier sloegen de handen in elkaar en bliezen deze stadstuin nieuw leven in. Plantaardig én dierlijk leven.
De beuk is een dominante boom. Aan zijn voeten wil niet veel groeien, maar kippen hebben het er wel naar hun zin. Houdbaar transformeerde een berghok tot kippenkot met restanten van een in onbruik geraakt speeltuig. Dankzij de mensen van Eco-Ark vzw, kregen 2 Luikse Bassette-hennetjes, een nieuwe thuis. Ze werden met open armen ontvangen en door dochter en zoon GOEDvandoen meteen gedoopt tot Popcorn en Floortje. Als dank voor de warme ontvangst schonken de kippen hun eerste eitje, op de dag van aanleg. Wat een goede leggers!
De rest van de (half)schaduwtuin bevolkten we met zoveel mogelijk nutsplanten. Eénjarigen, vaste planten, kleinfruit (frambozen, aalbes, stekelbes, jostabes, moerbei-struik), klimplanten (taybes, akebia, japanse wijnbes) en zelfs een kleine boom (Sorbomespilus) kregen hun plekje. De bestaande, grotendeels gecomposteerde takkenril en de composthoop verwerkten we in een hügel, die door een stapelmuurtje van uitgebroken klinkers werd ondersteund. In de hoogste haag kwam een uitdagend klimparcours met enkele touwen voor de kids. Een oude regenton herbestemden we tot mini-vijver, om waterleven aan te trekken en om de GOEDvandoeners wat verkoeling te bieden, in de hete zomer die komen zal.
Nu gaan we de zomer in…
In het najaar komen er nog heel wat lapjes groen bij! Hou de agenda in de gaten…
Die ene week dat we waterwerken voor de boeg hadden, overstroomde zowaar het hele land. Op maandag viel het water met bakken uit de lucht. Op dinsdag bleef het gelukkig droog, maar intussen waren we al helemaal gewend geraakt aan al dat nat. Dus sprongen we maar met een hele bende in een vijver. In het begin gingen we nog wat aarzelend te werk met de laarzen aan. Uiteindelijk zagen de taferelen er al meer sexy uit. Lees: veel bloot! De voormalige visvijver waarin we ploeterden was na 15 jaar volledig toegedekt met een tapijt van gele lissen en riet. We trokken eerst met veel vrouw- en mankracht het dichte kluwen van wortels uit de vijver. Zonder kopje onder te gaan, hoewel het soms wel nipt was. Af en toe werd de stank van het omgewoelde slijk overstemd door de welkome geur van watermunt, die eveneens in het wortelweb verstrikt zat. Na deze opruimwerken beplantten we de vijver met een grotere diversiteit aan nieuwe waterplanten.
Vervolgens was de oever aan de beurt. Gazon werd afgeplagd om plaats te maken voor interessantere oeverbeplanting en bodem bedekkende vaste planten onder de bomen. Aan de rand bouwden we in kastanje een cirkelvormig terras, dat waarachtig boven het water zweeft. Sinds kort organiseert de eigenares thuis yogalessen. Bij mooi weer zullen de lessen voortaan doorgaan op het nieuw ponton, aan het water, onder de plataan, opgeluisterd door vogelgezangen,… De perfecte setting om tot rust te komen.
Als tweede project in onze waterweek legden we een wadi aan. Zoals in steeds meer gemeenten het geval is, wordt ook in Haaltert het afvalwater van het regenwater gescheiden. Dit om overstroming van de waterzuiveringsstations te vermijden, die anders hun werk niet naar behoren kunnen doen. Het uitbreken van het teveel aan asfalt en beton, het aanplanten ipv kappen van bossen, enz. zouden efficiëntere oplossingen zijn tegen de huidige wateroverlast. Maar goed, alle beetjes helpen, dus ook de aanleg van wadi’s en groendaken.
Aan de rand van de prairietuin, die we er enkele jaren geleden aanlegden, groeven we een wadi, waarin de overloop van de regenwatertank uitmondt. Een wadi, of hemelwaterinfiltratiebekken, is in feite een put, die tijdelijk het regenwater opvangt en buffert. Van hieruit kan het regenwater langzaam in de bodem infiltreren. Verder bouwend op de bestaande prairiebeplanting, brachten we een mooie collectie moerasplanten aan, die de ontblootte aarde snel weer zal toedekken.
Een hooiland omvormen tot een voedselbos… Hoe begin je daar aan? We werkten er een 5-jarenplan voor uit. In 14 fases wordt geleidelijk aan een oppervlakte van 1.5 ha omgevormd. Het terrein is onderverdeeld in 3 grote stukken. Het eerste deel bleek te nat te zijn voor de aanplant van fruitbomen. We laten er de pinksterbloemen onaangeroerd. Het tweede, drogere deel van pakweg 0.5ha vormen we om tot voedselbos. Het derde deel laten we verder verruigen. Spontane boompjes worden er aangevuld tot een haagkant die interessant is voor de vogels. Deze strook zal het voedselbos windluw maken. Hier zal de eigenaar brandhout uithalen voor zijn zelfgebouwde finoven.
In de eerste fase, in februari, bekalkten we het hooiland. De talrijke aanwezigheid van veldzuring vertelde het ons al. Een bodemanalyse bevestigde dat de pH te laag was. We dekten een eerste strook van 70x8m af met landbouwfolie. Aan de rand van de folie, en tevens de uiterste grens van het voedselbos, plantten we ‘machoplanten’ (bv smeerwortel, dagkoekoeksbloem, mierikswortel,…) die het gras op termijn zullen verdringen en zo uit het voedselbos zullen houden.
Vier maanden later luidden we de tweede fase van het project in. We schoven de folie op om een tweede strook hooiland maandenlang te bedekken. Het gras was intussen verstikt onder de zwarte plastic. De strook lag helemaal klaar om te beplanten! Geen verstoring van de bodem nodig. Eerst zetten we de bomen uit aan de hand van het ontwerp. Deze plaatsen markeerden we met gesjorde driepikkels van bamboestokken, waarop verschillende variëteiten droogbonen zullen klimmen. In het centrum van de driehoek kwam een pompoenplant om de bodem toe te dekken. Zo net voor de zomer is het niet het geschikte moment om bomen te planten. De bonen, of beter de bacteriën aan hun wortels, steken alvast veel stikstof in de bodem. Daar zal de boom deze herfst volop van profiteren.
Vervolgens werden de paden uitgestippeld. Enkele kleinfruitstruiken en een heleboel vaste planten en éénjarigen kregen een plekje. We staken siergrassen (als mulchbron), stikstofbinders, smeerwortels, eetbare vaste planten en pioniergroenten in de grond. De paden zaaiden we in met een mix van klaver, bijenkorfjes en weegbree. Het maaisel van de paden wordt eveneens een goede bron van mulchmateriaal. In de derde fase, deze herfst, worden de bomen en nog veel meer struiken aangeplant.
